Moralność zwierząt a wiara |
Ks. Rafał Masarczyk SDS 2014-09-28 |
Ez 18,25–28; Flp 2, 1-11; Mt 21,28-32 |
Holenderski uczony de Waal zajmowaÅ‚ siÄ™ badaniem szympansów karÅ‚owatych, które żyjÄ… tylko w jednym rejonie Afryki, na poÅ‚udnie od rzeki Kongo. (za M. Rotkiewicz) MaÅ‚py te żyjÄ… w stadach i panuje w nich matriarchat, samice choć sÅ‚absze fizycznie od samców majÄ… gÅ‚os decydujÄ…cy dziÄ™ki swoistej dyplomacji. DziÄ™ki swym badaniom de Waal dochodzi do pewnych wniosków dotyczÄ…cych moralnoÅ›ci. Zauważa, że moralność podobna jest do matrioszki (czyli rosyjskich lalek). Najmniejsza z nich to te zachowania które pojawiajÄ… siÄ™ w stadzie w stosunku do nowo narodzonych osobników. w sposób naturalny wywoÅ‚ujÄ… one chęć opiekowania siÄ™ nimi. DrugÄ… lalkÄ… to zdolność empatii. Gdy jakiÅ› osobnik, na skutek przegranej rywalizacji z innym, jest smutny, inne osobniki podchodzÄ… do niego i go pocieszajÄ…. Poza tym zdarza siÄ™ ten gatunek szympansów potrafi siÄ™ opiekować zwierzÄ™tami które nie pochodzÄ… z jego gatunku np: maÅ‚ym ptaszkiem który wypadÅ‚ z gniazda. Trzecia matrioszka jest specyficzna tylko dla ludzi. Tylko czÅ‚owiek posiada umiejÄ™tność tworzenia takich pojęć jak sprawiedliwość, czy dobro wspólne, gdyż wymaga to bardziej zÅ‚ożonych funkcji mózgu. Z tych obserwacji de Waal wyciÄ…ga wniosek, że moralność jest bardziej pierwotna niż religia. Najpierw powstaÅ‚a moralność a później dopiero powstaÅ‚o pojÄ™cie Boga, który byÅ‚ potrzebny do tego aby stać na straży moralnoÅ›ci, jako surowy sÄ™dzia. De Wall okreÅ›la siebie jako agnostyka, który twierdzi, że Boga raczej nie ma. Mimo takiego samookreÅ›lenia uważa, że prawie wszystkie znaczÄ…ce dzieÅ‚a sztuki powstaÅ‚y na skutek inspiracji religijnej. Wprawdzie dzisiejsze spoÅ‚eczeÅ„stwo jest zlaicyzowane, jednakże jest to eksperyment którego skutków trudno przewidzieć. Jednakże nie można zredukować Boga do funkcji strażnika moralnoÅ›ci, który za dobre wynagradza a za zÅ‚e karze. ChrzeÅ›cijanie widzÄ… w Bogu miÅ‚osiernego Ojca, który wychodzi na przeciw zagubionego czÅ‚owieka. Mocna sÅ‚owa Jezusa z Ewangelii Å›w. Mateusz: "ZaprawdÄ™, powiadam wam: Celnicy i nierzÄ…dnice wchodzÄ… przed wami do królestwa niebieskiego." (Mt 21,31) z jednej strony pokazujÄ… Boga który sÄ…dzi, ale nie sÄ…dzi tak jak ludzie. Przecież celnicy i nierzÄ…dnice sÄ… grupÄ…, która przekracza prawo moralne, a Chrystus ich wystawia na piedestaÅ‚ jako tych, którzy pierwsi wejdÄ… do Królestwa Bożego. Zgodnie z teoriÄ… de Waal, Chrystus powinien stanąć w obronie moralnoÅ›ci i potÄ™pić celników i nierzÄ…dnice. Dlaczego tak nie robi? Chrystus ukazuje, że religijni faryzeusze, bardziej Å‚amiÄ… prawo Boże, przykazanie miÅ‚oÅ›ci, niż ci którzy przez spoÅ‚eczeÅ„stwo sÄ… potÄ™pieni. ks. RafaÅ‚ Masarczyk SDSÂ
_____________________________ Propozycje kazań można wysyłać na adres: redakcja@katolik.pl |