logo
Pi±tek, 29 marca 2024
Szukaj w
 
Posłuchaj Radyjka
kanał czerwony
kanał zielony
 
 
Rok A - 1 Niedziela Wielkiego Postu

Potrzeby
Ks. Rafał Masarczyk SDS 2011-03-13
Rdz 2,7-9;3,1-7; Rz 5,12-19; Mt 4,1-11

Człowiek ma różne potrzeby. Epikur zastanawiając się na temat szczęścia zauważył, że potrzeby należy podzielić na naturalne i konieczne, naturalne i niekonieczne, a także nienaturalne i niekonieczne. Do pierwszej kategorii należy niewątpliwie potrzeby związane z funkcjonowaniem naszego organizmu, czyli jedzenie, picie, spanie. Do potrzeb naturalnych a niekoniecznych zaliczył także jedzenie, ale jedzenie smakołyków, to z jego punktu widzenia nie jest konieczne, choć naturalne. Człowiek powinien zadowolić się jedzeniem prostym, zwykłym by nie przyzwyczaił się do smakołyków. Jedynie jedzenie proste, zwykłe do człowiekowi przyjemność. Smakołyki mają to do siebie, ze może ich zabraknąć, gdy człowiek się do nich przyzwyczai to przy ich braku zacznie za nimi tęsknić, czyli cierpieć. Potrzeby natomiast nienaturalne i niekonieczne nie należy w ogóle zaspakajać, gdy są one źródłem cierpienia. Przykładem takiej potrzeby jest potrzeba władzy i znaczenia. Człowiek, który chce dużo znaczyć, będzie też dużo cierpiał.

Choć poglÄ…dy etyczne Epikura zaliczamy do tak zwanego hedonizmu – szczęściem jest przyjemność – zalecaÅ‚ on raczej ascetyczny tryb życia jako najbardziej wolny od cierpienia, czyli przyjemny.

Współcześnie potrzebami ludzkimi zajmował się amerykański psycholog A. Maslow. Zauważył on pewne prawidłowości związane z realizacją potrzeb. Między innymi, że osiągnięcie upragnionej rzeczy nie zawsze jest źródłem szczęścia, czasami jest powodem smutku a nawet ludzkiej tragedii. Czasami gdy człowiek realizuje swoje pragnienia, to gdy osiągnie upragniony cel szybko się nim nudzi i pragnie czegoś innego. Przykładem jaki podaje jest młoda kobieta, która pragnie posiadać męża i dziecko, gdy to zrealizuje nie potrafi się długo tym cieszyć, gdyż nie daje jej to poczucia samorealizacji, pragnie więc osiągać sukcesy na drodze zawodowej.

Dzisiejsza ewangelia jest także o ludzkich potrzebach w ten sposób można jÄ… także zinterpretować. Trzy kuszenia Chrystusa to obraz realizacji ludzkich potrzeb. Mamy tu pokazane trzy potrzeby: jedzenia, bezpieczeÅ„stwa, panowania. W realizacji potrzeb biologicznych sÅ‚owa Jezusa „Napisane jest: Nie samym chlebem żyje czÅ‚owiek, lecz każdym sÅ‚owem, które pochodzi z ust Bożych” (Mt 4,4). WskazujÄ… na pewnÄ… zasadÄ™, że istnienie samej potrzeby nic nam jeszcze nie mówi o sposobie jej realizacji. Należy podstawowe potrzeby zaspakajać kierujÄ…c siÄ™ moralnymi wskazaniami. ZaspakajajÄ…c je w sposób niemoralny czÅ‚owiek niszczy samego siebie, ponieważ siÄ™ upadla. Nie można je realizować krzywdzÄ…c innych, a także należy mieć w ich zaspakajaniu umiar.

Druga potrzeba poczucie bezpieczeÅ„stwa, można jÄ… także realizować na różne sposoby. W dawnych systemach spoÅ‚ecznych czÅ‚owiek należąc do klanu, grupy spoÅ‚ecznej musiaÅ‚ siÄ™ jej podporzÄ…dkować tracÄ…c w ten sposób dość dużo ze swojej wolnoÅ›ci, czyli prawa decydowania o sobie. Grupa do której należaÅ‚ dawaÅ‚a mu za to gwarancje bezpieczeÅ„stwa przed agresjÄ… innych ludzi. MiaÅ‚a tutaj zastosowanie zasada coÅ› za coÅ›. E. From uważa, ze ludzie w ogóle bojÄ… siÄ™ wolnoÅ›ci, dlatego jednÄ… ze swoich książek zatytuÅ‚owaÅ‚: „Ucieczka od wolnoÅ›ci.” Aby stać siÄ™ czÅ‚owiekiem dojrzaÅ‚ym trzeba zgodzić siÄ™ na przeżycie samotnoÅ›ci, aby z samotnoÅ›ci wrócić do spoÅ‚eczeÅ„stwa jako zupeÅ‚nie ktoÅ› inny. Tutaj mamy do czynienia z psychicznym wymiarem wolnoÅ›ci i zwiÄ…zanym z tym poczuciem bezpieczeÅ„stwa. Czy pokusa postawiona przed Jezusem, aby rzuciÅ‚ siÄ™ z murów Å›wiÄ…tyni, nie jest pokusÄ… przeciw bezpieczeÅ„stwu? CzÅ‚owiek w sposób rozważny powinien troszczyć siÄ™ o swoje bezpieczeÅ„stwo, zarówno to materialne – posiadanie odpowiednich Å›rodków do życia, jak i fizyczne – nie narażać swojego zdrowia i życia. Kiedy na tym polu zrobiliÅ›my wszystko co mogliÅ›my możemy liczyć na Bożą pomoc. W przeciwnym razie wystawialibyÅ›my Pana Boga na próbÄ™, a Jezus nam mówi: „Nie bÄ™dziesz wystawiaÅ‚ na próbÄ™ Pana, Boga swego.” (Mt 4,7)

Trzecia potrzeba to poczucie swojej wartoÅ›ci. Można jÄ… zrealizować na różne sposoby. Jednym z nich to porównywanie siÄ™ z innymi ludźmi i poczucie, że siÄ™ jest lepszym od nich. Inny sposób to zdobycie wÅ‚adzy nad innymi. Natomiast Chrystus w tej sprawie owi: „Panu, Bogu swemu, bÄ™dziesz oddawaÅ‚ pokÅ‚on i Jemu samemu sÅ‚użyć bÄ™dziesz” (Mt  4,10) SÅ‚użąc Panu Bogu można mieć także poczucie swojej wÅ‚asnej wartoÅ›ci i to jest najwÅ‚aÅ›ciwszy sposób realizacji tej potrzeby.

Ks. Rafał Masarczyk SDS

Inne homilie na tÄ™ niedzielÄ™