logo
Pi±tek, 29 marca 2024
Szukaj w
 
Posłuchaj Radyjka
kanał czerwony
kanał zielony
 
 
Rok B - 2 Niedziela Wielkanocna - Miłosierdzia Bożego

Zrozumieć by wybaczyć
Ks. Rafał Masarczyk SDS 2006-04-23
Dz 4,32-35; 1 J 5,1-6; J 20,19-31
W dzisiejszÄ… niedzielÄ™ miÅ‚osierdzia Bożego posÅ‚użę siÄ™ tekstem jednego z Francuskich filozofów współczesnych A. Comte-Sponville pt. „MaÅ‚y traktat o wielkich cnotach”. Można u niego znaleźć fragment poÅ›wiÄ™cony miÅ‚osierdziu. Filozof zadaje pytanie, czy miÅ‚osierdzie jest zapomnieniem doznanych krzywd? Odpowiada na nie w sposób przeczÄ…cy, gdyż wielkich krzywd nie da siÄ™ zapomnieć, a nawet nie należy. Wielkich zbrodni drugiej wojny Å›wiatowej nie można zapomnieć ze wzglÄ™du na ich ofiary. Spinoza (filozof) kiedyÅ› zostaÅ‚ ugodzony nożem i po tym wydarzeniu do koÅ„ca życia nosiÅ‚ przedziurawiony kubrak, żeby nie zapomnieć, choć wybaczyÅ‚ swojemu przeÅ›ladowcy. MiÅ‚osierdzie bowiem polega na braku nienawiÅ›ci. Wobec pewnych wydarzeÅ„ w naszym życiu jest to jedna z najtrudniejszych cnót, trudno sobie bowiem poradzić z negatywnymi emocjami.
 
Współczucie jest tym co może pomóc nam wybaczyć, kiedy widzimy naszego krzywdziciela, że dotknęło go cierpienie, wtedy łatwiej mu wybaczyć. Kiedy ktoś coś ukradł lub o czymś zapomniał to łatwo mu wybaczyć bo możemy sobie pomyśleć, że i takie rzeczy kiedyś nam się przytrafiły. Jednakże gdy spotykamy się z faktem, że ktoś komuś wyrządził jakąś wielką krzywdę np.: zgwałcił, to identyfikowanie się ze sprawcą czynu nie wchodzi już w rachubę.
 
Postawa współczucia nie wystarczy by być miÅ‚osiernym. Przejdźmy z kolei do miÅ‚oÅ›ci: „Póki siÄ™ przebacza, póki siÄ™ kocha.” Jednakże, gdzie jest miÅ‚ość tam nie ma miÅ‚osierdzia, miÅ‚ość stoi ponad wszelkÄ… możliwÄ… obrazÄ…, ponad wszelkim możliwym przewinieniem. Zgodnie z poglÄ…dami francuskiego filozofa rodzice nie majÄ… co wybaczać dzieciom bo je kochajÄ…, natomiast dzieci majÄ… co wybaczać rodzicom, ich nadmiar miÅ‚oÅ›ci i egoizmu, nadmiar miÅ‚oÅ›ci i gÅ‚upoty, nadmiar lÄ™ku i nieszczęścia, lub niedostatek miÅ‚oÅ›ci. O. Wilde’a powiedziaÅ‚ kiedyÅ›: „Dzieci z poczÄ…tku kochajÄ… swoich rodziców; gdy sÄ… starsze sÄ…dzÄ… ich; czasem im wybaczajÄ….”
 
Przytoczone poglądy Francuza nie do końca są do zaakceptowania, bo jest nieprawdą, że miłość niweluje konieczność przebaczania ze strony rodziców, dzieci przecież dość często robią to co się rodzicom nie podoba, lub co jest złe, a co wymaga przebaczenie. Niewątpliwie miłość rodzicielska nieraz pomaga wybaczyć, choć w innych przypadkach, gdy dochodzi do zranienia tej rodzicielskiej miłości, wybaczyć jest o wiele trudniej, czyli być miłosiernym w stosunku do swoich dzieci nie jest łatwe mimo miłości do nich.
 
W miÅ‚osierdziu ważna rzeczÄ… jest by w spotkaniu ze zÅ‚em samemu nie stać siÄ™ zÅ‚ym, dlatego wybaczenie ważniejsze jest dla tego, kto wybacza niż dla tego komu siÄ™ wybacza. Ponieważ wybaczajÄ…c chronimy siÄ™ od zÅ‚ych przeżyć, jakim sÄ… niechęć do drugiego czÅ‚owieka, czy też nienawiść. Comte – Sponville niewÄ…tpliwie ma tutaj racjÄ™, prawdÄ™ tÄ… powtarza za starożytnÄ… filozofia stoickÄ…. Pomija jednak sytuacjÄ™, w której nam by siÄ™ zdarzyÅ‚o zrobić coÅ› zÅ‚ego i odczuć potrzebÄ™ zaÅ‚atwienia tej sprawy w jakiÅ› sposób. Wtedy jakby oczekujemy wybaczenia, miÅ‚osierdzia, które jest potrzebne nam jako sprawcy zÅ‚ego czynu.
 
Nasz autor dalej zastanawia się czy zło, które istnieje jest kwestią braku wiedzy na temat dobra. W takich sytuacjach łatwiej wybaczyć, kiedy cierpienia, które nas dotknęły są tylko wynikiem ludzkiej niewiedzy lub nieuwagi, np.: gdy ktoś nas niechcąco nadepnie na nogę.
 
Bywa jednakże tak, że zÅ‚o jest czÄ™sto konsekwencjÄ… zÅ‚ej woli, ktoÅ› w sposób Å›wiadomy wybiera zÅ‚o. Pojawia siÄ™ tutaj kwestia czy czÅ‚owieka ma wolnÄ… wolÄ™ czy też nie? Czy przypadkiem nie jest zdeterminowany, przez wÅ‚asnÄ… historiÄ™. Jeżeli sÅ‚yszymy, że ktoÅ› pobiÅ‚ mocna swoje dziecka, to nasza zÅ‚ość mija, gdy dowiadujemy siÄ™, że ten osobnik sam jako dziecko byÅ‚ bity przez swoich rodziców. Z tego faktu nasz filozof dochodzi do stwierdzenia, że istotÄ… postawy miÅ‚osierdzia jest zrozumienie. „Nie wyÅ›miewać, nie opÅ‚akiwać i nie potÄ™piać, lecz je (postÄ™pki) rozumieć” (Spinoza), na tym polega miÅ‚osierdzie, obdarzone jedynÄ… Å‚askÄ…, Å‚askÄ… prawdy. Czy mamy tu do czynienia z wybaczeniem, tam gdzie jest zrozumienie naprawdÄ™ nie trzeba wybaczać, poznanie, jak miÅ‚ość, czyni wybaczenie zarazem koniecznym i zbytecznym. JeÅ›li chcemy wszystko znajdzie swoje usprawiedliwienie, bo wszystko ma swoje przyczyny. Nie wystarczy o tym tylko wiedzieć należy po prostu wybaczać, bo inaczej bÄ™dzie to tylko abstrakcja.
 
Skoro nie mamy pretensji do pioruna lub deszczu, że poda, to czy nie powinniÅ›my mieć pretensji do zÅ‚ych ludzi, że sÄ… źli. W tym Comte – Sponville widzi prawdziwy cud miÅ‚osierdzia. W tym co mówi nasz myÅ›liciel o miÅ‚osierdzi jest wiele trafnych spostrzeżeÅ„, brakuje tutaj wymiaru religijnego. Dal nas ludzi wierzÄ…cych te wszystkie rzeczy sÄ… piÄ™kne, bo prawdziwe, ale szczytem Bożego miÅ‚osierdzia jest osoba Jezusa Chrystusa, którego Ojciec posÅ‚a nie po to by Å›wiat potÄ™pić, ale by Å›wiat zbawić.
 
Ks. Rafał Masarczyk SDS