Jezus przed przewrotnym pytaniem |
Ks. Leszek Skaliński SDS 2011-10-16 |
Iz 45,1.4-6; 1 Tes 1,1-5b; Mt 22,15-21 |
Jezus przed przewrotnym pytaniem JesteÅ›my Å›wieżo, bo zaledwie parÄ™ dni, po wyborach parlamentarnych. Wyniki zostaÅ‚y już ogÅ‚oszone. Dzisiejszy fragment Ewangelii znowu przywoÅ‚uje nam jednak te znane sytuacje, chociażby nawet z ostatniej kampanii. PamiÄ™tamy jak niektórzy kandydaci w swoich wystÄ…pieniach odwoÅ‚ywali siÄ™ do jasnego lub trochÄ™ przemyconego rozdziaÅ‚u KoÅ›cioÅ‚a od paÅ„stwa. Jak widać sprawa tego podziaÅ‚u wraca i jest nieustannie żywa, choć pytanie dotyczÄ…ce tego problemu byÅ‚o już postawione prawie 2000 lat temu. Dlaczego do tej pory, mimo tylu dyskusji, nie ma odpowiedzi jak ma wyglÄ…dać granica tego podziaÅ‚u? Wróćmy na poczÄ…tku do kontekstu historycznego dzisiejszej Ewangelii. Kiedy Mateusz pisze swojÄ… EwangeliÄ™ (tj. rok okoÅ‚o 80) sytuacja polityczna w Izraelu jest zdecydowanie jasna. Wraz ze zburzeniem Jerozolimy, zwÅ‚aszcza Å›wiÄ…tyni jerozolimskiej w roku 70 przez Rzymian, wszelkie dążenia ludu izraelskiego do bycia narodem wolnym, legÅ‚y w gruzach. A jednak Mateusz miaÅ‚ jasnÄ… ideÄ™ na temat relacji miedzy tym, co cesarskie a tym, co Boskie. Ewangelista przeczuwaÅ‚, że musi poruszyć ten problem, posÅ‚ugujÄ…c siÄ™ autentycznym wydarzeniem z życia Zbawiciela, bo sprawa podziaÅ‚u miÄ™dzy paÅ„stwem a religiÄ… i odwrotnie bÄ™dzie nieustannie aktualna, nawet wówczas, gdy jakiÅ› naród bÄ™dzie w niewoli. Zanim postawiono Jezusowi przewrotne pytanie, to najpierw doszÅ‚o do pojednania dwóch sobie dotychczas odrÄ™bnych ugrupowaÅ„. Faryzeusze mieli najwiÄ™kszÄ… wÅ‚adzÄ™ religijnÄ… wÅ›ród ludu i uważali siÄ™ za obroÅ„ców żydowskiej tożsamoÅ›ci narodu. Natomiast zwolennicy Heroda byli zwolennikami polityki prorzymskiej. Chwilowa, wzajemna współpraca, tych różnych ugrupowaÅ„ nastÄ…piÅ‚a z nienawiÅ›ci i chÄ™ci zdyskredytowania Jezusa w oczach Jego zwolenników, których rzesza byÅ‚a już spora i niepokoiÅ‚a przedstawicieli tych odmiennych ugrupowaÅ„. StÄ…d niecna chęć pochwycenia Jezusa na mowie, by ostatecznie Go aresztować i osÄ…dzić. To poÅ‚Ä…czenie dwóch siÅ‚ dawaÅ‚o poczucie pewnoÅ›ci, że Jezus już nie wymknie siÄ™ z sieci zarzuconej na Niego. Tak też i bywa w naszym życiu, żeby zdobyć jakÄ…Å› pozycjÄ™, utrzymać swój wÅ‚asny punkt widzenia, zwalczyć konkurenta, jesteÅ›my w stanie, choćby na pewien czas, wejść w ukÅ‚ady z ludźmi i ugrupowaniami, których poglÄ…dy dotychczas mocno różniÅ‚y siÄ™ od naszych życiowych zapatrywaÅ„. Dla poÅ‚Ä…czenia siÅ‚ i pozyskania pewnoÅ›ci w zdobyciu wÅ‚asnego egoistycznego planu ludzie sÄ… zdolni nawet zawierać pakt z diabÅ‚em. Przedstawiciele poÅ‚Ä…czonych ugrupowaÅ„ przychodzÄ…, by postawić Jezusowi niewygodne, trudne i przebiegÅ‚e pytanie. Na poczÄ…tku, aby On nie odkryÅ‚ ich przewrotnego planu, zwracajÄ… siÄ™ do Niego, mówiÄ…c „Nauczycielu”, a zatem otwarcie uznajÄ… jego mÄ…drość, prawdomówność i to że naucza innych „drogi Bożej”. DoceniajÄ…, że ma swój niezależny od nikogo poglÄ…d, nie jest czÅ‚owiekiem ulegajÄ…cym wpÅ‚ywom. Pozornie chwalÄ…c faryzeusze zmierzajÄ… do tego, aby Jezus daÅ‚ im odpowiedź na pytanie o podatek. Ci ludzie wiedzÄ…, że opowiedzenie siÄ™ po którejÅ› stronie bÄ™dzie mocno szkodliwe dla Jezusa. JeÅ›li każe pÅ‚acić podatek, to narazi siÄ™ tÅ‚umom, które nienawidziÅ‚y rzymskich okupantów. Nie każe pÅ‚acić podatków, to Å›ciÄ…gnie na siebie zarzut, że buntuje lud i nastawia go wrogo do legalnej wÅ‚adzy. Tak źle i tak niedobrze. Jezus jednak sprytnie wymyka siÄ™ z tej zdradliwej puÅ‚apki, zastawionej przez reprezentujÄ…cych oba stronnictwa polityczno-religijne. UdzielajÄ…c odpowiedzi posÅ‚uguje siÄ™ obrazem i ogromnymi zdolnoÅ›ciami komunikacyjnymi. Rysunek wybity na „monecie podatkowej” jest jednoznaczny i odpowiedź może być tylko jedna: „Cezara”. Odpowiedź Syna Bożego byÅ‚a tak logiczna, że Jego rozmówcy, zwÅ‚aszcza z krÄ™gu Heroda, czuli siÄ™ usatysfakcjonowani tym, co usÅ‚yszeli. Jednak to nie byÅ‚a jedyna i ostateczna odpowiedź. Przedstawiciele stronnictwa faryzeuszów usÅ‚yszeli również dla siebie odpowiedź satysfakcjonujÄ…cÄ…, „by oddali Bogu, to co należy do Boga”. Kiedy jednak weźmiemy pod uwagÄ™ caÅ‚Ä… odpowiedź Jezusa, to rozumiemy, że każda ze stron nie otrzymaÅ‚a jednoznacznej odpowiedzi, gdzie sÄ… granice podziaÅ‚u miÄ™dzy tym, co należy do polityki a tym, co należy do Boga. I tak jest do dziÅ› z nami. Jezus nie daÅ‚ nam gotowej recepty. Nie należy szukać w sÅ‚owach Jezusa magicznej i jednoznacznej formuÅ‚y, która definitywnie rozwiÄ…zywaÅ‚aby wszelkie problemy. Jezus w taki sposób ujmowaÅ‚ nie tylko problem dotyczÄ…cy relacji miÄ™dzy paÅ„stwem a królestwem Bożym. Wobec innych dziedzin ludzkiego życia On również odsyÅ‚aÅ‚ do Å›wiatÅ‚a, które w nas jest pod postaciÄ… Å›wiadomoÅ›ci i odpowiedzialnoÅ›ci. My, jako chrzeÅ›cijanie mamy do dyspozycji wiele rozwiÄ…zaÅ„, które stajÄ… siÄ™ ważne tylko wówczas, gdy zakorzenione sÄ… w caÅ‚oÅ›ciowym odczytywaniu ewangelicznego przesÅ‚ania. Gorzej jest z tymi, którzy nie majÄ… takich odniesieÅ„, podstaw i fundamentu. Dla nich trudność bÄ™dzie stanowić rozeznanie, gdzie jest odniesienie do Å›wiata polityki, a gdzie znajduje siÄ™ przesÅ‚anie Boże. Tylko wówczas, gdy odda siÄ™ Bogu to, co jest Jego, bÄ™dzie siÄ™ wiedziaÅ‚o, co należy dać cesarzowi. To, co jest Boga, jest owocem, którego pragnie Ojciec, czyli jest pragnieniem wolnoÅ›ci skierowanej do dzieci Bożych i wezwaniem do miÅ‚oÅ›ci braterskiej. Kto stara siÄ™ o te wartoÅ›ci, znajdzie odpowiedź na resztÄ™ pytaÅ„ i sytuacji. ks. Leszek SkaliÅ„ski SDS |